 |
Pilleurs de Archeologie en France
|
We Francji, według wielu archeologów, detektoryści-amatorzy niszczą stanowiska archeologiczne
[Pierre Barthélémy, 'In France, amateur detectorists are damaging archeological sites', Le Monde 10.12.2022 ]
We Francji panuje napięcie między detektywami a archeologami. Po ponownym wzroście popularności wykrywaczy metali, poszukiwacze-amatorzy znajdują monety i inne przedmioty o znaczeniu historycznym. Jednak nielegalny handel niszczy i zuboża stanowiska archeologiczne.
Dominique Garcia, prezes l'Institut National de Recherches Achéologiques Préventives (Narodowy Instytut Zapobiegawczych Badań Archeologicznych, INRAP), sugeruje przetestowanie następującej rzeczy: „Wejdź na eBay i wpisz „moneta galijska”, a zobaczysz". W dniu napisania tego artykułu wyszukiwanie tego terminu na rynku cyfrowym przyniosło około trzech tysięcy dwustu wyników, w tym monetę Carnutes; drachma Bituriges; denar Aedui i stater elektrum Baiocasses. Większość z tych monet kosztuje kilkaset euro, ale rekord należy do złotego statera paryskiego, pochodzącego z I wieku p.n.e. i wystawionego na sprzedaż za 27 500 euro. Jej sprzedawcą jest profesjonalista, który gwarantuje jej pochodzenie w ramach „walki z handlem dobrami kultury”, ale to wyjątek: większość monet galijskich, a także rzymskie fibule – metalowe broszki lub zapięcia – które na tej stronie zmieniają właściciela zostały zrabowane z nielegalnie prowadzonych wykopalisk na narodowych stanowiskach dziedzictwa archeologicznego.
Ale problem polega nie tylko na tym, że artefakty te nie wpadły we właściwe ręce. Najbardzie istotny problem jest, że wydobyciu ich z kontekstów archeologicznych i miejsc, w których były zachowane przez dwa tysiąclecia, zniszczy tych miejsc oraz uczyni pozostałego (teraz zubożone i poćwiartowane) zbioru dowodów archeologicznych niemożliwe do zrozumienia przeszłości nie tylko tego miejsca, ale ogólnie. Detektoryści-amatorzy poprzez swoje egocentryczne działania (i odmowę przestrzegania standardów metodologicznych, które zmniejszałyby szkodliwe skutki tego, co robią) po prostu niszczą i kradną wiedzę, która nie należy tylko do nich.
Xavier Delestre jest regionalnym kuratorem archeologii w Prowansji-Alpach-Lazurowym Wybrzeżu w południowo-wschodniej Francji. Właśnie opublikował niewielką książeczkę zatytułowaną Pilleurs d'Archéologie en France („Archaeolodzy grabieżcy we Francji”, 21 euro) i przygotowuje wystawę na ten sam temat zatytułowaną „Trésors coupables” („Guilty Treasures”), która zostanie otwarta w grudniu 16 w Musée d'histoire de Marseille (Muzeum Historii Marsylii). "To nie jest fantazyjne pojęcie garstki archeologów" - powiedział. „Wszystkie służby państwowe, w tym policja, żandarmeria, służby celne i sądy, współpracują ze sobą w walce z tymi przestępstwami, bo trzeba to nazwać po imieniu. Grabież kończy się w sądzie”. Jak badacze definiują tę czynność? „Grabieżca to ktoś, kto celowo udaje się do miejsca, w którym prawdopodobnie znajdują się obiekty historyczne związane z tym miejscem i jego mieszkańcami, i wykopuje je bez pozwolenia”. I oczywiście bez użycia jakiejkolwiek naukowej metodologii lub odpowiednich metod dokumentacji.
